Η αιματοβαμμένη πορεία της 36ης Ειδικής Ταξιαρχίας των Ες Ες στα πεδία μαχών του Ανατολικού Μετώπου
Tου Φιλιππου Xατζοπουλου
Ακόμη και 60 χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει την ειδική θέση που κατέχει στα ανάλεκτα της ναζιστικής θηριωδίας ο Οσκαρ Ντιρλεβέγκερ, δημιουργός και διοικητής της 36ης Ειδικής Ταξιαρχίας (Ζοντερκομάντο) των Ες Ες. Αντίθετα με άλλες μονάδες του γερμανικού στρατού, ουδείς πολεμικός ανταποκριτής ή φωτογράφος δεν ακολούθησε την ταξιαρχία στη μάχη. Ο λόγος ήταν προφανής: Κανείς δεν ήθελε να καταγράψει τις μεθόδους δράσης της, που περιελάμβαναν μαζικές δολοφονίες, βιασμούς και λαφυραγώγηση κατεχόμενων περιοχών.
Η ειδεχθής δράση της ταξιαρχίας αφήνει τα αιματηρά της ίχνη από την κατεχόμενη Λευκορωσία και την Ουκρανία, προτού κορυφωθεί με την πάταξη της εξέγερσης της Βαρσοβίας, τον Αύγουστο του 1944. Στο στόχαστρό της βρέθηκαν όχι μόνο οι ατυχείς Εβραίοι κάτοικοι των περιοχών αυτών, αλλά και οι αντιστασιακοί και παρτιζάνοι.
Την ιδέα για τη σύσταση της ταξιαρχίας είχε ο ίδιος ο Χίτλερ, που το φθινόπωρο του 1939 προτείνει στον στενό του συνεργάτη και στρατολογητή της «Βάφεν Ες Ες», Γκότλομπ Μπέργκερ, τη δημιουργία ειδικού επίλεκτου στρατιωτικού σώματος, οι άνδρες του οποίου θα αντλούνταν από τους καταδίκους για λαθροθηρία στις φυλακές του Ράιχ, σύμφωνα με το απόφθεγμα του Βρετανού συγγραφέα Κίπλινγκ: «Ο ιδανικός στρατός θα αποτελείται από κακοποιούς, καθοδηγούμενους από κυρίους».
Υστερα από μεγάλες προσπάθειες, ο Μπέργκερ, που υπήρξε συμπολεμιστής του Ντιρλεβέγκερ στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον θεωρεί ως τον καταλληλότερο διοικητή του νέου σώματος, πείθει τον αρχηγό των Ες Ες, Χάινριχ Χίμλερ, για τη χρησιμότητα μιας τέτοιας ταξιαρχίας. Μόνη ένσταση του Χίμλερ: Οι κατάδικοι αυτοί να μη φορούν το σήμα των Ες Ες στο πέτο και για τον λόγο αυτό, η ταξιαρχία Ντιρλεβέγκερ επιλέγει δικό της οπλόσημο, δύο σταυρωμένα τουφέκια πάνω από μία χειροβομβίδα. Η στρατολόγηση γίνεται παντού: Σε φυλακές του Ράιχ, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, σε ειδικά ποινικά τάγματα σκαπανέων και σε φυλακές κατεχόμενων χωρών. Το 1945, η ταξιαρχία φιλοξενεί στις τάξεις της 4.000 άνδρες, που έλκουν την καταγωγή τους από κάθε χώρα της Ευρώπης, εκπληρώνοντας έμπρακτα το όνειρο του Χίτλερ για μία ενωμένη Ευρώπη.
Η αναζήτηση ρόλου και τα πρώτα χρόνια
Τον Ιούλιο του 1939, ο Oσκαρ Ντιρλεβέγκερ στέλνει επιστολή στον αρχηγό των Ες Ες, Χίμλερ, ζητώντας την ένταξή του στο σώμα. Η απάντηση του Χίμλερ στον παλιό αγωνιστή της άκρας δεξιάς είναι ευγενική, αλλά ξεκάθαρη: «Το αίτημά σας δεν μπορεί να γίνει δεκτό, εξαιτίας της παλιότερης καταδίκης σας και παρά τον ηρωισμό που επιδείξατε στην Ισπανία».
Το 1940, όμως, η ταξιαρχία Ντιρλεβέγκερ παίρνει σάρκα και οστά και αποστέλλεται στην κατεχόμενη Πολωνία. Αλλά το στρατιωτικό σώμα προκαλεί την απέχθεια πολλών αξιωματικών των Ες Ες, όχι τόσο εξαιτίας της απίστευτης ωμότητας που επιδεικνύει στην καταπολέμηση των παρτιζάνων, όσο λόγω της διαφωνίας τους με τη στρατολόγηση καταδίκων στις τάξεις του επίλεκτου σώματος των Ες Ες.
Μετά την εκπαίδευση του σώματος στην ειδική σχολή των Ες Ες στη Βαυαρία, η ταξιαρχία αναπτύσσεται στην περιοχή του Λούμπλιν της Ανατολικής Πολωνίας, όπου επιβλέπει την οικοδόμηση οχυρωματικών έργων, αλλά και την κατασκευή του στρατοπέδου εξόντωσης του Τζικάου. Οι ανώτεροί του, πάντως, δεν εκτιμούν τη θηριωδία με την οποία ο Ντιρλεβέγκερ αντιμετωπίζει τους Πολωνούς αμάχους.
Διεστραμμένο μυαλό
Σε έκθεσή του προς την ανώτατη διοίκηση του γερμανικού στρατού (OKH) τον Σεπτέμβριο του 1941, ο υποστράτηγος των Ες Ες Φρίντριχ Κρούγκερ καταγγέλλει τον Ντιρλεβέγκερ για τη χρήση Πολωνών χωρικών ως ζωντανών μηχανών αποναρκοθέτησης. Η ταξιαρχία Ντιρλεβέγκερ είχε διατάξει τους κατοίκους πολωνικού χωριού να περάσουν από ναρκοθετημένο δρόμο της περιοχής, μπροστά από τους στρατιώτες του, με αποτέλεσμα τον θάνατο των περισσότερων αμάχων. Ιδιαίτερη αίσθηση στους ανωτέρους του είχε προκαλέσει η κατηγορία ότι ο Ντιρλεβέγκερ επέλεγε ευειδείς Εβραίες, τις οποίες βίαζε προτού τις παραδώσει στα εκτελεστικά αποσπάσματα.
Η ταξιαρχία συμμετέχει ενεργά στην Τελική Λύση, την εξόντωση του συνόλου των Εβραίων της Πολωνίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας, σε επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας. Σε μία και μόνη επιχείρηση, τον Αύγουστο του 1943 στην περιοχή του Μινσκ της Λευκορωσίας, η ταξιαρχία Ντιρλεβέγκερ καταγράφει τη θανάτωση 15.000 «ανταρτών», με απώλειες μόλις 96 ανδρών από τη δική της πλευρά.
Η ασίγαστη δραστηριότητα του Ντιρλεβέγκερ στις κατεχόμενες περιοχές της ΕΣΣΔ αποδεικνύει το εύρος του αντάρτικου κινήματος και την ανησυχία που η δράση των παρτιζάνων προκαλούσε στα ανώτατα κλιμάκια της Βέρμαχτ. Η πολιτική της σταλινικής «Στάφκα» (ανώτατη διοίκηση του Κόκκινου Στρατού), που διέταξε όλους τους κατοίκους των κατεχόμενων από τους Γερμανούς περιοχών, αλλά και ολόκληρες μονάδες του Κόκκινου Στρατού, που είχαν περικυκλωθεί και αποκοπεί, να πάρουν τα όπλα και να πολεμήσουν τον κατακτητή, προσφέροντας παράλληλα ουσιαστική βοήθεια, με τη μορφή οπλισμού και στρατιωτικών συμβούλων, οδήγησε στη σύσταση εκατοντάδων ομάδων παρτιζάνων. Οι άτακτες ομάδες αυτές αποτέλεσαν μόνιμο αγκάθι στα πλευρά της Βέρμαχτ, που αναγκάστηκε να διατηρεί μεγάλες δυνάμεις κατοχής στα μετόπισθεν για την αντιμετώπιση της ανταρτικής απειλής.
Η στενή σχέση της ταξιαρχίας με τις μονάδες της Βέρμαχτ, τις οποίες επικουρούσε, καταρρίπτει στο μεταξύ τον μύθο της «άμωμης» Βέρμαχτ, που προσπάθησε ανεπιτυχώς να μετριάσει τη βία των Ες Ες στο Ανατολικό Μέτωπο. Στην πραγματικότητα, η ταξιαρχία Ντιρλεβέγκερ αποτελούσε την αιχμή του ναζιστικού δόρατος υπηρετώντας πιστά τις πολιτικές επιταγές του Βερολίνου.
Στο πλευρό δεξιών παραστρατιωτικών
Ο Oσκαρ Ντιρλεβέγκερ γεννήθηκε στο Βούρτσμπουργκ της Βαυαρίας το 1895. Υπηρέτησε στον αυτοκρατορικό στρατό κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, προήχθη στον βαθμό του υπολοχαγού και τιμήθηκε με τον Σιδηρούν Σταυρό Πρώτης Κατηγορίας για την ανδρεία που επέδειξε στο πεδίο της μάχης. Μεταξύ 1919 και 1921, ο Ντιρλεβέγκερ συμμετέχει ενεργά στην κατάπνιξη της αριστερής εξέγερσης στις περιοχές του Ρουρ και της Σαξωνίας, πολεμώντας στο πλευρό των δεξιών παραστρατιωτικών «Φράι Κορς». Εγγράφεται στο Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα το 1922 και το 1932 αναδεικνύεται σε επικεφαλής των ταγμάτων εφόδου στο Εσλινγκεν.
Το ίδιο έτος καταδικάζεται, όμως, σε ποινή φυλάκισης δύο ετών για τον βιασμό 13χρονης μαθήτριας. Αμέσως μετά την αποφυλάκισή του, ταξιδεύει στην Ισπανία και πολεμάει στο πλευρό της Λεγεώνας Κόνδορας, των Γερμανών ναζί εθελοντών στον στρατό του Φράνκο.
Κτηνωδία πέρα από κάθε όριο στη Βαρσοβία
Η κατάπνιξη της εξέγερσης των κατοίκων της Βαρσοβίας δίνει την ευκαιρία στον Ντιρλεβέγκερ να αποδείξει την ανδρεία, αλλά και το εγκληματικό ποιόν των ανδρών του. Με τον σοβιετικό Κόκκινο Στρατό να βρίσκεται στις πύλες της πολωνικής πρωτεύουσας στις αρχές Αυγούστου 1944, οι Πολωνοί εκτιμούν ότι η ώρα είναι κατάλληλη για εξέγερση, η οποία θα δημιουργούσε νέα πολιτικά δεδομένα, εγκαθιδρύοντας λαοπρόβλητη πολωνική αντιστασιακή κυβέρνηση.
Οι τεράστιες ελλείψεις σε οπλισμό (οι Πολωνοί διέθεταν μόλις 6.000 τουφέκια, 16 όλμους, 39 βαρέα πολυβόλα και 36 αντιαρματικά τουφέκια) δεν καθησύχασαν σε τίποτα τη γερμανική διοίκηση, που έβλεπε έντρομη τον ανεφοδιασμό της 9ης Στρατιάς να απειλείται από την εξέγερση στη Βαρσοβία. Την ίδια στιγμή, οι πικρές εμπειρίες της Βέρμαχτ από την αντιμετώπιση της εξέγερσης του εβραϊκού γκέτο της Βαρσοβίας, ένα χρόνο νωρίτερα, πείθουν τη διοίκηση για την ανάγκη χρήσης ακραίων μέσων. Τα ακραία αυτά μέσα ονομάζονται ταξιαρχία Ντιρλεβέγκερ.
Παρά τις εκκλήσεις του στρατηγού τεθωρακισμένων Χάιντς Γκουντέριαν για αποστολή των στρατευμάτων της Βέρμαχτ για την κατάπνιξη της εξέγερσης, ο Χίτλερ επιλέγει τα ζοντερκομάντο Ντιρλεβέγκερ, κατόπιν επιμονής του Χίμλερ, που διορίζει επικεφαλής της επιχείρησης ανώτατο αξιωματικό των Ες Ες, τον αντιστράτηγο Μπαχ-Ζελέφσκι. «Η ιστορική συγκυρία που επέλεξαν οι Πολωνοί για να εξεγερθούν δεν μπορούσε να είναι καλύτερη. Μετά το τέλος της επιχείρησής μας, που αναμένω να διαρκέσει δύο μήνες, η πόλη αυτή και ο λαός της, που παρεμποδίζουν εδώ και 700 χρόνια τη γερμανική επέκταση προς Ανατολάς, θα σβήσουν από τον χάρτη», είπε ο Χίμλερ σε αξιωματικούς του, πριν από την έναρξη της επιχείρησης.
Το επιτελικό σχέδιο των Γερμανών ήταν ιδιοφυές, χάρη στην απλότητά του. Η Βαρσοβία θα ανακαταλαμβανόταν (μία συνοικία τη φορά), ενώ οι άνδρες των Ες Ες είχαν διαταγές να σκοτώνουν κάθε Πολωνό που θα συναντούσαν κατά την προέλασή τους. Για την υποστήριξη των ανδρών του Ντιρλεβέγκερ, ο Χίμλερ διέταξε τη μεταφορά των μεγαλύτερων πυροβόλων του γερμανικού στρατού, όπως του περίφημου αυτοκινούμενου πυροβόλου τύπου χόβιτζερ «Καρλ», που χρησιμοποιήθηκε στην πολιορκία της Σεβαστούπολης και εξαπέλυε βλήμα διαμέτρου 24 ιντσών, ικανό να κατεδαφίσει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο.
Ζήτησαν να δικασθεί
Η κτηνωδία των ζοντερκομάντο ήταν τέτοια, που ακόμη και φανατικοί ναζί αξιωματικοί αηδίασαν από τη δράση τους και απαίτησαν την παραπομπή σε στρατοδικείο του διοικητή της 29ης ταξιαρχίας Ες Ες, Μπρονισλάβ Καμίνσκι, που βρέθηκε ένοχος για «πράξεις μη συνάδουσες με την ιδιότητα του Γερμανού στρατιώτη». Ο ευφημισμός αυτός κρύβει τη συστηματική εκτέλεση κάθε αμάχου που έπεφτε στα χέρια των Ες Ες, αλλά και τη χρήση μεθόδων πρωτόγνωρης αγριότητας, όπως την πυρπόληση υπόγειων καταφυγίων, γεμάτων αμάχους, την εκτέλεση παιδιών και τον συστηματικό βιασμό γυναικών.
Λίγους μήνες αργότερα, εγκαταλείπει τους άνδρες του και διαφεύγει στη Βαυαρία, σε μία προσπάθεια να αποφύγει τη σύλληψη από τους Σοβιετικούς. Τον Ιούνιο του 1945 βρίσκει το τέλος του στα χέρια Πολωνών στρατιωτών, στους οποίους τον έχουν παραδώσει οι Γάλλοι.
Ο Οσκαρ Ντιρλεβέγκερ δεν αποτέλεσε έκτρωμα της Ιστορίας, αλλά υπήρξε ένα αποτελεσματικό εκτελεστικό όργανο ενός εγκληματικού καθεστώτος, που γαλουχήθηκε σε συνθήκες ακραίου αντικομμουνισμού και αντισημιτικής υστερίας.
πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
.jpg)
