Επέλαση ξένων πολυεθνικών - Ξεπούλημα ελληνικών επιχειρήσεων

Επιταχύνεται ο αφελληνισμός κρίσιμων κλάδων της εθνικής οικονομίας, καθώς μεγαλώνει ο αριθμός των επιχειρήσεων που περνάνε στον έλεγχο ισχυρών πολυεθνικών ομίλων. Τηλεπικοινωνίες, σούπερ μάρκετ, ιχθυοκαλλιέργειες, αποτελούν μόνο μερικούς από τους κλάδους που έχουν περάσει ή αναμένεται να περάσουν στα χέρια ξένων ομίλων. Η επέλαση αυτή, που έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια, ευνοείται από την επιδείνωση της ύφεσης και την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, η οποία εξασθενεί ακόμη και εύρωστες εγχώριες εταιρείες. Την ίδια ώρα, με τις «ευλογίες» της τρόικας και άλλες κρατικές επιχειρήσεις αναμένεται να καταλήξουν στα χέρια ιδιωτών στο πλαίσιο των αποκρατικοποιήσεων που προωθεί η κυβέρνηση, με στόχο έσοδα 50 δισ. ευρώ για την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών.

Η περίπτωση του ΟΤΕ και της τηλεπικοινωνιακής αγοράς συνολικά αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ελληνικής εταιρείας που μεταβιβάστηκε σε ξένο όμιλο. Η Deutsche Telecom, σε μια συμφωνία που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, απέκτησε σε πρώτη φάση περίπου το 30% του Οργανισμού, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα το ελληνικό Δημόσιο. Οι Γερμανοί επιδιώκουν να εφαρμόζουν τα σχέδιά τους σχετικά με το πώς οραματίζονται την επόμενη ημέρα του ΟΤΕ. Αν και προς το παρόν δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν την απόκτηση περαιτέρω ποσοστού στο μετοχικό κεφάλαιο του Οργανισμού, παράγοντες της αγοράς δεν αποκλείουν οι Γερμανοί να προχωρήσουν στην εξαγορά επιπλέον ποσοστού, όταν οι συνθήκες το ευνοήσουν, αλλά και η κυβέρνηση αποφασίσει την παραχώρηση επιπλέον ποσοστού έως και 10%.

Έντονες είναι οι διεργασίες στο χώρο των τραπεζών, με τους ξένους να κινούνται ακόμη πιο επιθετικά και να διεκδικούν μεγαλύτερο ρόλο στα δρώμενα του εγχώριου χρηματοπιστωτικού κλάδου. Οι Credit Agricole, Societe General και Millenium, μέσω του θυγατρικών τους στην Ελλάδα -Εμπορικής, Γενικής και Millenium Ελλάς- αντίστοιχα προσφέρουν δελεαστικά πακέτα στους Έλληνες καταναλωτές, εκμεταλλεύονται την υψηλή ρευστότητά τους, με στόχο να διευρύνουν τα μερίδια και να ενισχύσουν τη θέση τους. Την ίδια ώρα, ισχυροί πολυεθνικοί όμιλοι δηλώνουν έτοιμοι να εξαγοράσουν τις δραστηριότητες που πωλούν οι ελληνικές τράπεζες στο εξωτερικό προκειμένου να αποκτήσουν ρευστότητα.

Ιχθυοκαλλιέργειες

Τον κίνδυνο αφελληνισμού αντιμετωπίζουν και οι ιχθυοκαλλιέργειες, από τους πιο δυναμικούς και εξωστρεφείς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Οι πρόσφατες επιθετικές κινήσεις του κ. Kakha Bendukidze, ο οποίος φιλοδοξεί να γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος στο χώρο συγχωνεύοντας τις τρεις μεγαλύτερες εταιρείες Νηρέα, Σελόντα και Δία Ιχθυοκαλλιέργειες, έχουν σκορπίσει την ανησυχία και τον προβληματισμό. Παράγοντες της αγοράς, επισημάνουν πως μια τέτοια εξέλιξη ίσως σημάνει απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας κυρίως σε απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας στο βωμό των περικοπών και της μείωσης των δαπανών. Επίσης, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει, εάν το Linneaus Capital Partners, το επενδυτικό κεφάλαιο που ελέγχει ο κ. Bendukidze αποφασίσει να εγκαταλείψει το Χρηματιστήριο της Αθήνας και μεταφέρει τις μετοχές στα χρηματιστήρια του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης.

Οι ελληνικές ιχθυοκαλλιέργειες είναι σήμερα ανάμεσα στους κορυφαίους εξαγωγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας και μάλιστα πρωταγωνιστούν στις διεθνείς αγορές. Σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, η ελληνική παραγωγή καλύπτει σχεδόν το 1/2 της διεθνούς αγοράς τσιπούρας και λαβρακιού, ενώ οι εξαγωγές ξεπερνούν τα 3/4 της ελληνικής παραγωγής και καλύπτουν το 12% των εξαγωγών πρωτογενούς παραγωγής το 2008. Ο κύκλος εργασιών των εισηγμένων αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 20% στο διάστημα 2004-2008 (έναντι 4% για τη γεωργία και 11% για την κτηνοτροφία στο αντίστοιχο διάστημα). Απασχολεί πάνω από 10.000 εργαζόμενους σε απομακρυσμένες περιοχές από τα αστικά κέντρα.

Εμπόριο

Αν και στο χώρο του λιανεμπορίου, οι πολυεθνικές έχουν σημαντική παρουσία χρόνων, τη δεδομένη στιγμή επιχειρούν δυναμικό άνοιγμα, με στόχο να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που δημιουργεί η κρίση εις βάρος των μικρών και αδύναμων εγχώριων αλυσίδων. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται, η ΑΒ Βασιλόπουλος, θυγατρική του βέλγικου ομίλου Delhaize, η οποία προγραμματίζει επενδύσεις ύψους περίπου 100 εκατ. ευρώ το 2011 για την ανάπτυξη του δικτύου και για εξαγορές. «Είμαστε έτοιμοι να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες που θα προσδώσουν αξία και θα ωφελήσουν τον όμιλό μας μακροπρόθεσμα», αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Κωνσταντίνος Μαχαίρας. Η ΑΒ έχει προβεί σε σημαντικές εξαγορές τα δυο τελευταία χρόνια.

Ανάλογο επενδυτικό πρόγραμμα «μαμούθ» ύψους 100 εκατ. ευρώ τη διετία 2011-2012, έχει εκπονήσει ο γαλλικός κολοσσός, Carrefour, για την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό των περίπου 35 υπερμάρκετ της. Επιπλέον, η γαλλική αλυσίδα πρόκειτα να δαπανήσει περίπου 23 εκατ. ευρώ για τη μετατροπή των Dia Hellas που απέκτησε στις αρχές του τρέχοντος έτους, σε Carrefour Mαρινόπουλος και Carrefour Express. Ανάλογη είναι η εικόνα στο χώρο της ένδυσης- υπόδησης, των ηλεκτρικών ειδών και των επίπλων με πολυεθνικούς ομίλους όπως η H&M, η Marks& Spencer, η ΙΚΕΑ, η Saturn, η Media Markt να ενισχύουν τη θέσης τους εις βάρος των μικρότερων ελληνικών εταιρειών.

Ελιωσε... η ΕΒΓΑ

Και η αγαπημένη καλοκαιρινή συνήθεια των Ελλήνων, το παγωτό, κυριαρχείται από ξένους μετά την εξαγορά του τομέα παγωτού της ΕΒΓΑ, της πιο γνωστής και ιστορικής ελληνικής εταιρείας παγωτού από την Unilever (διαχειρίζεται το σήμα παγωτού Algida). Η ΕΒΓΑ αποφάσισε να πωλήσει τα παγωτά της καθώς αντιμετώπιζε σημαντικές οικονομικές δυσκολίες και έχανε μέρα με τη μέρα τη «μάχη» του ανταγωνισμού. Η Unilever είναι πλέον απόλυτος πρωταγωνιστής στο χώρο με μερίδιο που ξεπερνά το 43%, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τη Nestle. Να σημειωθεί πως ήδη μια σειρά επιχειρήσεων εξαγοράστηκαν από ξένους όπως η καπνοβιομηχανία Παπαστράτος από την Philip Morris, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία από την Heineken και η εταιρεία ηλεκτρικών ειδών Κωτσόβολος από την Dixons.

Πατήστε πάνω στην Εικόνα

Πρόσκληση σε ξένους επενδυτές μέσω αποκρατικοποιήσεων

Σε ξένους εκτιμάται πως θα περάσουν και άλλες δημόσιες επιχειρήσεις μέσω των αποκρατικοποιήσεων. Παρά το «σάλο» που ξέσπασε με αφορμή τις δηλώσεις των εκπροσώπων της τρόικας, η ασφυκτική πίεση που ασκείται για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος καθιστά επιτακτική την ανάγκη αξιοποίησης της κρατικής περιουσίας. Μετά τον ΟΛΠ, που ανήκει πλέον στην κινέζικη Cosco, τεράστιο φαίνεται πως είναι το ενδιαφέρον ισχυρών ομίλων του εξωτερικού για το Τ.Τ., τη ΔΕΗ, τα ΕΛΤΑ, τον ΟΣΕ, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, τον ΟΛΘ, την ΕΥΑΘ, το εμπορευματικό κέντρο στο Θριάσιο Πεδίο, τα αεροδρόμια και τα λιμάνια της χώρας ενώ δεν θα έλεγαν όχι σε περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ. Ο κ. Γιώργος Xριστοδουλάκης, ειδικός γραμματέας Αποκρατικοποιήσεων του υπουργείου Οικονομικών, πάντως, μιλώντας σε συνέδριο της Alpha Bank, δεσμεύτηκε πως η αξιοποίηση της Κρατικής Περιουσίας θα γίνει με γνώμονα τη διασφάλιση του Δημόσιου Συμφέροντος και με στόχο την βελτιστοποίηση της ωφέλειας για τους Έλληνες πολίτες. Άνθρωποι της αγοράς, τονίζουν στην «Η» πως οι αποκρατικοποιήσεις και η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, παρά την έντονη κριτική που ασκείται απο διάφορες πλευρές, αποτελούν μονόδρομο και παράλληλα βασικό εργαλείο στην προσπάθεια της κυβέρνησης να αναθερμάνει την αγορά και να γεμίσει με ζεστό χρήμα τα άδεια ταμεία του Κράτους.

Σε διαφορετική περίπτωση, επισημαίνουν οι ίδιοι, το στοίχημα της εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών και της ανάπτυξης πολύ δύσκολα θα κερδιθεί. «Η ελληνική οικονομία χρειάζεται ένα δυνατό ηλεκτροσόκ, εδώ και τώρα και η αρχή πρέπει να γίνει με την αξιοποίηση της ανεκμετάλλευτης για χρόνια κρατικής περιουσιας», αναφέρουν χαρακτηριστικά.

«Δωδώνη»

Η συζήτηση για τις αποκρατικοποιήσεις, φέρνει και πάλι στο επίκεντρο το «φλέγον» ζήτημα της πώλησης των συμμετοχών που διατηρεί η Αγροτική Τράπεζα στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης (ΕΒΖ), στην καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ και στη γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη. Ο πρόεδρος της ΑΤΕ Bank, κ. Θεόδωρος Πανταλάκης, δήλωσε έτοιμος να απαγκιστρώσει την τράπεζα από όλες τις συμμετοχές της στο αγροτοσυνεταιριστικό και βιομηχανικό τομέα, αν καταβληθεί στην ΑΤΕ το αντίστοιχο αντίτιμο. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να προχωρήσει η ΑΤΕ στην αύξηση κεφαλαίου ύψους 1 δισ. ευρώ προκειμένου να ενισχυθεί κεφαλαιακά. Η περίπτωση της Δωδώνης έχει αναστατώσει την κοινωνία των Ιωαννίνων και κυρίως τους κτηνοτρόφους - μέτοχους οι οποίοι αντιδρούν έντονα στο ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησής της.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα, με στόχο να βρει τη χρυσή τομή που θα ικανοποιεί την τρόικα αλλά και τους κτηνοτρόφους. Ενα από τα σενάρια που κυκλοφορούν αφορά στη δημιουργία εταιρικού σχήματος, στο οποίο θα συμμετέχουν από κοινού οι παραγωγοί - κτηνοτρόφοι και ο ιδιώτης επενδυτής, ενώ στη διοίκηση θα βρίσκεται σύγχρονο μάνατζμεντ που θα μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ανταγωνισμού.

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ενδιαφέρον φέρεται να έχουν εκδηλώσει σχεδόν όλοι πολυεθνικοί κολοσσοί, όπως η Friesland, η Danone και η Arla, ενώ στο παιχνίδι της διεκδίκησης μπαίνει και η Ολυμπος. Ο πρόεδρος της Δωδώνης, Δημήτρης Παλαιοθόδωρος μιλώντας στην «Η», σχετικά με το μέλλον της εταιρείας, αναφέρει για ακόμη μία φορά πως πρώτιστο μέλημα όλων θα πρέπει να είναι η διαφύλαξη του συνεταιριστικού χαρακτήρα της, ώστε να συνεχίσει να παίζει τον κοινωνικό ρόλο της με μεγαλύτερη συνέπεια. «Η Δωδώνη σήμερα είναι μία ανταγωνιστική επιχείρηση με σημαντική παρουσία σε Ελλάδα και εξωτερικό, εισφέροντας κέρδη τόσο στα κρατικά ταμεία όσο και στην Αγροτική Τράπεζα», επισημαίνει και προσθέτει πως «εξετάζονται διάφορα σχέδια τόσο σε επίπεδο επενδύσεων όσο και καλύτερης διαχείρισης των οικονομικών προκειμένου την περαιτέρω ανάπτυξη της εταιρείας».

Γιώργος Μανέττας

πηγή: ΗΜΕΡΗΣΙΑ