ΦΑΚΕΛΟΣ ΑΦΡΙΚΗ - η Μαύρη Ήπειρος στο Στόχαστρο

O Karatheodoris ανοίγει το φάκελο Αφρική και εξετάζει βήμα βήμα την τραγωδία που βιώνουν στην Μαύρη Ήπειρο. Όλοι μας, όταν ακούμε Αφρική, στο μυαλό μας έρχονται σκηνές πεινασμένων παιδιών, έρημος, αρρώστιες, δίψα και πείνα. Σκεφτόμαστε κανίβαλους, άγριες φυλές και δικτατορίες.

Όμως αυτή η κατάσταση έχει και το άλλο της πρόσωπο. Τα μεγάλα συμφέροντα της Δύσης και των υπερδυνάμεων με την ανοχή και συνέργεια της "δημοκρατικής" και ευαίσθητης Ευρώπης. Μπροστά στο εύκολο κέρδος, οπλίζουν το χέρι φυλάρχων, αρχηγών αφρικανικών κρατών ή απλά τους αφήνουν στο έλεος.Πρώτος σταθμός το Σουδάν με τη γνωστή σε όλους μας τραγωδία του Νταρφούρ.

vol. 1 Σουδάν: Εγκλήματα χωρίς τιμωρία;
Το Σουδάν είναι η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα της Αφρικής και 10η παγκοσμίως. Μετρά 40 περίπου εκατομμύρια κατοίκους ενώ αποτελείται τόσο από μουσουλμάνους όσο και από χριστιανούς αφρικανικής καταγωγής, χωρίς να υπολογίσουμε τους ανιμιστές. Αποτελεί μία από τις πιο ασταθείς γωνιές του πλανήτη, καθώς διαθέτει πλούσιο ιστορικό συγκρούσεων τόσο εξωτερικών όσο και εμφυλίους πολέμους.

Πριν την ανεξαρτησία
Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα απ' την αρχή. Το Σουδάν αποτέλεσε το μήλον της έριδος για πολλές δεκαετίες τόσο των γειτόνων του όπως η Οθωμανική Αυτοκρατορία και αργότερα η Αίγυπτος όσο και των αποικιοκρατών.

Πάντοτε όμως στο Σουδάν υπήρχε η αντίδραση, όπως η γνωστή επανάσταση του Μαχντί (αραβικά Μαχντί=Μεσσίας) μία από τις δραματικότερες επαναστάσεις των αποικιακών χρόνων. Μέχρι την απόδοση ανεξαρτησίας, οι Σουδανοί δεν σταμάτησαν στιγμή να αντιμάχονται τον κατοχικό στρατό της Μεγάλης Βρετανίας.

Ανεξαρτησία, πρώτος εμφύλιος (1955-1972)
Το 1956 η Μεγάλη Βρετανία απέδωσε ανεξαρτησία στο Σουδάν. Έναν όμως χρόνο νωρίτερα, οι Σουδανοί σπαράσσονταν από εμφύλιο, αφού υπήρχε μεγάλη αντιμαχία μεταξύ βορείων και νοτίων. Οι νότιοι Σουδανοί, όντας χριστιανοί απαιτούσαν από το "αραβο-μουσουλμανικό" βόρειο Σουδάν την ομοσπονδιοποίηση του συστήματος διακυβέρνησης, προκειμένου να παίρνουν εξίσου τις αποφασεις που έκριναν την τύχη της χώρας. Κάτι τέτοιο βέβαια η κυβέρνηση του Χαρτούμ δεν δέχτηκε ποτέ, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν στο Νότο οι πρώτες αυτονομιστικές αντάρτικες ομάδες.Στον εμφύλιο αυτό, δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι έξωθεν παρεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων.

Αποτέλεσμα του εμφυλίου ήταν να διαρκέσει 17 ολόκληρα χρόνια και να προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές κυρίως στους Νότιους, ενώ οι απώλειες αριθμούσαν σε 500.000 νεκρούς περίπου. Τελικώς, υπογράφηκε σύμφωνο εκεχειρίας, στο ουδέτερο έδαφος της Αντίς Αμπέμπα, όπου αποφασίστηκε ένα είδος αυτονομίας για το Νότιο Σουδάν.

Δεύτερος Εμφύλιος (1983-2005)
Ο δεύτερος εμφύλιος ήταν θέμα χρόνου αφού η χώρα κλυδωνιζόταν από τα συνεχιζόμενα πραξικοπήματα και αλλαγές στην εξουσία. Μια νέα αιματοχυσία ξεκινά, αυτή τη φορά σε μεγαλύτερο βαθμό, αφου στην εξουσία βρίσκεται ύστερα από πραξικόπημα, ο Ομάρ Αλ Μπασίρ, το 1989. Eπιβάλλεται η Σαρία, ο Ισλαμικός νόμος σ' όλη τη χώρα.

Μα ο πόλεμος αυτός δεν έχει παρά ένα μόνο στόχο. Τον έλεγχο των πετρελαιοπαραγωγικών περιοχών του Νότου. Κάτι τέτοιο βέβαια προϋπέθετε την εκδίωξη των "σκλάβων", όπως αποκαλούν τους Νοτίους οι Βόρειοι με αποτέλεσμα να βρεθεί η χώρα χωρισμένη σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα: οι κυβερνητικοί (αραβικής καταγωγής μουσουλμάνοι) και ο SPLA (Sudan People's Liberation Army) του Νότου που εξέφραζε τους χριστιανούς και τους ανιμιστές του νότιου κομματιού.
Ο ρόλος των πετρελαιοπαραγωγικων εταιρειών παρεμβατικός, ανεχόμενοι την σφαγή των Νοτίων, διώχνοντας τους από τις πατρογονικές τους εστίες προκειμένου να ανοίξουν οι πετρελαιοπηγές και να εξορυχτεί ο πλούτος του Νότιου Σουδάν. Συνεργαζόμενες με την σουδανική κυβέρνηση, οι εταιρείες πετρελαίου συνεργούσαν στο έγκλημα.
Από την άλλη οι γείτονες του Σουδάν (Ερυθραία,Ουγκάντα,Αιθιοπία) υποστήριζαν τους αυτονομιστές παρέχοντάς τους οπλισμό και πολεμοφόδια.
Η πείνα και η ξηρασία αποτελείωσαν τους κατοίκους και τους αυτονομιστές.


Ο εμφύλιος έληξε το 2005 με την υπογραφή του Nairobi Comprehensive Peace Agreement στην Κένυα. Σύμφωνα με αυτή τη Συνθήκη, το Νότιο Σουδάν θα απολάμβανε διευρυμένη αυτονομία για 6 χρόνια ενώ το 2011 έχει οριστεί η χρονιά που θα διεξαχθεί δημοψήφισμα προκειμένου οι Νότιοι Σουδανοί να μπορέσουν να επιλέξουν την ανεξαρτητοποίηση. Η διαχείριση του πετρελαίου ορίστηκε να γίνεται 50-50 χωρίς όμως να διευκρινιστεί εάν περιοχές στη μεθόριο Βορρά-Νότου, πλούσιες σε πετρέλαιο θα πάρουν μέρος στο δημοψήφισμα.

Αυτός ο εμφύλιος κόστισε τη ζωή τουλάχιστον 2 εκατομμυρίων νεκρών, χωρίς να μπορούν να υπολογιστούν οι παράπλευρες απώλειες. Πάνω από 4 εκατομμύρια Νότιο-Σουδανών εκτοπίστηκαν από τις εστίες τους ενώ ανυπολόγιστες είναι οι καταστροφές που προκλήθηκαν στην περιοχή.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ